Als een scheiding ontaardt
Soms ontaarden scheidingen in een ware strijd, een vechtscheiding. De communicatie tussen de ex-partners gaat gepaard met negatieve gevoelens voor elkaar en idem dito handelingen die bedoeld zijn om de ex te kwetsen. Die ouders leven in een voortdurend conflict en in een bijna onophoudelijke juridische strijd. Uiteraard is dat funest voor de kinderen, zeker als ze ook nog worden meegesleurd in die strijd. Dit doet vragen rijzen naar bescherming, hulp en preventie. Een aantal aspecten zorgen ervoor dat de toegang tot hulp niet vanzelfsprekend is.
Toestemmingsvoorwaarde
Vaak hebben kinderen bij een vechtscheiding nood aan extra ondersteuning. Hulp en bescherming zijn dan broodnodig. Het gaat om meer dan gewoon een luisterend oor, soms is het aangewezen om een therapie op te starten. Maar die toegang tot hulp is niet vanzelfsprekend. Een van de ouders kan zijn veto uitspreken en zich verzetten tegen de opstart of de voortzetting van een behandeling of therapie voor zijn kind. Ook al heeft het kind hulp nodig of vraagt het zelf om hulp… Of kinderen wel of geen toegang krijgen tot hulp, gaat dan afhangen van de strijd tussen hun ouders en kan mee inzet worden van het conflict. De toestemmingsvoorwaarde wordt zo een torenhoge drempel. Men kan zich daarom de vraag stellen of de toestemming van beide ouders nog langer houdbaar is. Het leidt ertoe dat kinderen niet de hulp krijgen die ze nodig hebben. Hun recht op gezondheidszorg (een basisrecht) komt in het gedrang. Ook zorgverstrekkers worstelen hiermee. Lees ook: Werken met kinderen in een echtscheidingssituatie… een (deontologisch) mijnenveld voor de psycholoog
Problematisch verblijf door geweld
Geweld in een gezin, ook na de scheiding, kan de toegang tot hulp (en justitie) nog moeilijker maken. Hulpverleners, politie, de rechtbank… reageren vaak met argwaan op meldingen van ouders over verwaarlozing, mishandeling of misbruik omdat het in een echtscheidingscontext gebeurt. Men denkt dan al snel aan beïnvloeding van de andere ouder. Men vraagt naar harde bewijzen die, behalve bij lichamelijk geweld, niet altijd zo duidelijk te geven zijn. Dat maakt een juiste inschatting moeilijk, maar wantrouwen of argwaan mogen nooit het uitgangspunt zijn om de situatie niet ernstig te nemen.
Problematische omgang door psychiatrische problemen, verslaving….
Verblijven bij of omgaan met ouders met psychiatrische, verslavings- of agressieproblemen kan na een scheiding problematisch(er) worden doordat de andere ouder als neutraliserende of beschermende factor wegvalt. Rechtbanken beschouwen die situaties nog altijd niet voldoende als een gevaarsituatie voor kinderen. Men heeft te weinig oog voor de draagkracht van kinderen en onderkent nog te weinig dat hier meer nodig is dan een wijziging van de verblijfs-en omgangsregeling.
Kinderen helpen en beschermen, een onmogelijke opdracht?
Kinderen beschermen tegen de strijd die hun ouders voeren en hen de nodige hulp geven, is dat wel mogelijk? Het Kinderrechtencommissariaat deed een aantal aanbevelingen zodat de overheid haar taak kan opnemen in de ondersteuning van die gebroken gezinnen en in de bescherming van de kinderen. Het doel is om te streven naar een ‘akkoordcultuur’ (bemiddeling) als antwoord op een conflictcultuur (de juridische weg). Lees hierover meer in: Plaats van het kind als ouders scheiden…
Bron: Jaarverslag Kinderrechtencommissariaat (16/11/2016), Te veel geschillen over verschillen.
