Rouwen wordt nogal snel gelinkt aan een overlijden. Maar er zijn tal van verliessituaties die doen rouwen. Ook een scheiding kan veel verdriet geven en rouw met zich brengen.
Partners die na een scheiding ‘in rouw’ zijn vragen zich soms af of het normaal is dat ze verdriet hebben en precies in rouw zijn. Een eenduidig antwoord: ja dat is normaal. Mensen zeggen dat de tijd raad brengt. Allicht, maar de tijd op zich doet niets. Het is wat je in die tijd met het ervaren verlies doet. Ontloop je het, verdring je het, of ga je er doorheen?
“Jij bent beter af, die van u is dood…”
Ik ben een weduwnaar die het geluk heeft opnieuw een nieuwe liefde te hebben gevonden, en ik ben opnieuw getrouwd. Maar ooit zei iemand me: “Jij bent beter af, die van u is dood, jij hoeft niet meer om te gaan met een levende ex die moeilijk en lastig doet”.
Ik heb Lea, mijn echtgenote, in nauwelijks 6 weken verloren aan een wrede ziekte. Ik heb het dan ook moeilijk met de inhoud en de toon van dergelijke uitspraak. Mijn ‘definitief ongewild verlies’ wordt door de man in scheiding in de weegschaal gelegd en afgewogen tov ‘het moeten verder leven met een partner na scheiding’.
Ik hou niet van die vergelijking en ik wil ook niet de weegschaal hanteren. Het verdriet me en ik betreur ook de bewering ‘dat ik beter af ben met een dode partner’.
Ik heb niet gereageerd toen me dit vlakaf in het gezicht werd geslingerd. Ik heb enkel een vraag gesteld: “Hoe denk je dat ik me voelde, een partner verliezen waarvan ik veel hou en die mij ook graag ziet”. Ik kreeg niet eens de vraag om te vertellen hoe dat voelt. De man was bezig met zichzelf. Geen verwijt, wel een vaststelling.
“Loslaten is anders leren vasthouden”
Na het sterven van mijn echtge Lea was ik als ’t ware verdoofd. Er was geen afbakening van dagen, weken, maanden. Het was een tijd van heel en al wanhoop, zinloos zoeken, voortdoen, overleven, zot zijn van verdriet en teleurstelling. Ik was in de rouw. Een persoonlijk proces, onherroepelijk verbonden met liefde en gehecht zijn. En is dat met scheiden zoveel anders?
Ik wou niet in de herinneringen, het verlies en het gemis blijven hangen; ik wou doorgaan, vooruit kijken, een nieuwe toekomst tegemoet. Maar hoe moest ik dat doen?
Het duurde een hele tijd vooraleer ik opnieuw de balans vond tussen sterk willen zijn en krampachtig vasthouden aan wie ik kwijt was.
Mensen zeggen: je moet het loslaten, maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Immers wat is dat loslaten? Loslaten zegt Maria De Greef in ‘Verloren en gewonnen’ is ‘anders leren vasthouden’. Zo mooi geformuleerd en zo waar. Haar boek is trouwens meer dan de moeite waard om lezen.
Maar hoe ga je om met een scheiding?
Scheiden: je kan het accepteren, het zien als een bevrijding, maar je kan het ook zien als een confrontatie. In die confrontatie komt gans je leven te staan in het teken van de scheiding en wat dit met zich heeft gebracht.
Voor diegene die achter blijft heeft scheiden te maken met verlies en vaak ook met gemis: verlies van het gezin, verlies van je maatje – je beste vriend(in), verlies aan vertrouwen in je zelf en andere mannen/vrouwen die op je pad komen, (gedeeltelijk) verlies van gemeenschappelijke vrienden, verlies aan wat vertrouwd is, verlies aan contacten met familie, materieel verlies (denk aan het huis, de inboedel waaraan je gehecht was), verlies van een droom om samen gelukkig oud te worden, het missen van intimiteit, gemis aan aangeraakt worden, gemis aan graag gezien worden en geliefd zijn, het missen van diegene die alle financiële zaken regelde, verlies van diegene die alle klussen deed…
Een hunker naar wat is geweest of een opluchting dat het voorbij is
Een hunker naar wat is geweest of een opluchting dat het voorbij is; ja, zo tegengesteld kan het zijn, afhankelijk van hoe je naar de scheiding kijkt en hoe je de scheiding beleeft.
Met een scheiding ga je vaak ook door een rouwproces. Maar het is zo anders als je partner sterft. Dan ben je deze kwijt voor altijd, hij/zij blijft echter bij je in fysieke afwezigheid. Je liefde voor elkaar blijft intact, je kan zielsgenoten blijven en echt ‘afzien’ van het verlies aan je geliefde.
Bij een scheiding zijn er vaak gevoelens van kwaadheid, gedumpt worden, van geen tel meer zijn, soms nog geplaagd en gepest worden. Bij een scheiding is de partner er fysiek nog, maar toch ben je die kwijt. Scheiden is loslaten en loskomen. Niet eenvoudig, wel mogelijk. En denk er aan: “Loslaten is anders leren vasthouden”.
