Vechtscheiding is een vorm van kindermishandeling maar ook duidelijk een vorm van partnergeweld.
Dit werd nog maar eens aangetoond met het programma ‘Als je eens wist’ van Hilde van Mieghem, op vrt canvas. Je kan dit tv programma opnieuw bekijken via deze link van vrt nu tot 29 april. Het is een eye-opener voor zij die nog niet wisten (?!) wat een vechtscheiding kan betekenen voor elkaar en voor de kinderen. De vader in deze aflevering formuleert een vlijmscherpe aanklacht tegen ‘het systeem’. Verder krijgen de advocaten een bolwassing van de jeugdrechter en van een begeleider contactherstel. Belangrijk en zeer nuttig zijn zeer zeker de beschouwingen en het commentaar van jeugdrechter Herman Dams. Kortom een waardevol programma dat verdient om her-bekeken te worden. Zeker geen opkikker, eerder een stomp in de maag,
Waardevol is ook het commentaar van Filip Rogiers in het weekblad van De Standaard, dd. 27 maart 2021; dat artikel kan je lezen via deze link: “Waarom we liever wegkijken van scheidingen”.
Over vechtscheidingen hebben we al eerder blogartikels geschreven. Maar in het kader van de tv uitzending brengen we een blogartikel in herinnering dat jaaaaren oud is, maar nog steeds zeer actueel.
Vechtscheiding: een snijdende strijd met lange nasleep nà scheiding
Liefst geen vechtscheiding want ex-partners blijven samen ouders; voor altijd. Het is dus van groot belang dat zij op dezelfde golflengte zitten en als dat niet het geval moest zijn, dat ze dan nog op een minzame manier met elkaar praten en overleggen. Met begeleiding van een ervaren bemiddelaar kunnen ze via bemiddeling samen tot overeenstemming komen.
De vraag is dus: Voor wat kiezen scheidende partners? Voor een meedogenloze strijd voor het (niet bestaand) grote gelijk, en dus een rechtsgang met finaal een opgelegd vonnis dat ze ‘moeten’ ondergaan? Of opteren koppels in scheiding voor een regeling die ze samen maken met begeleiding van een ervaren bemiddelaar? Hoe moeilijk kan de keuze zijn?
Niet alleen de scheiding op zich is schadelijk voor kinderen, maar ook de snijdende onophoudelijke strijd tussen ouders; een vader en een moeder die elkaar bevechten en beschuldigen. De kinderen kijken lijdzaam toe, ze hebben schrik, zitten in de knoei met hun loyaliteit tov hun vader en moeder. Niet zelden zitten kinderen ook onterecht met een schuldgevoel.
Een escalatie en scherpe juridische procedures zijn nefast en beletten dat ouders samen tot hun redelijke scheidingsregeling komen met een akkoord over hun ouderschapsovereenkomst. Via bemiddeling in onze praktijk van NEO Bemiddeling bestaat dergelijke overeenkomst voor wat de kinderen betreft uit: bepalingen over de gezamenlijke uitoefening van het gezag, een gedetailleerde verblijfsregeling, een berekende alimentatie, gedetailleerde kostenregeling met onder meer afspraken over het kindergeld, fiscaliteit, ja of neen een kindrekening. En verder een reeks van onderhandse afspraken tussen de ouders, vervat in een meegroei-ouderschapsplan..
Maar kan het ook anders dan met een scheiding via de rechtbank. Hoe dan?
Ja het kan anders en eigenlijk zou het anders ‘moeten’. Niet enkel in het belang van de kinderen maar ook in het belang van de scheidende partners die eeuwig ouders blijven. Immers, met een bemiddeling zien ouders hun gezamenlijke rol als ouder onder ogen, en komen ze samen tot hun oplossing rekening houdend met de kinderen.
Partners worden ex-partners maar nooit ex-ouders
Iedereen is het erover eens en begrijpt ook dat niemand ermee gebaat is dat een vader en moeder op oorlogspad zijn. Een rechtsgang leidt immers zelden tot een overeenkomst waarmee scheidende partners ‘tevreden’ zijn, en dus ook verder vredevol kunnen leven. Het grote gelijk en de conflicten kunnen maar worden opzij geschoven door vrede te stichten, door samen eenzelfde richting te kijken; hoe moeilijk ook.
De weg van de procedure en vechtscheiding levert enkel bitsige strijd op, een gevecht om de slag thuis te halen. Scheidende vechtende partners vergeten vaak dat ze na een lange en ook dure strijd geconfronteerd worden met een door de rechter opgelegd vonnis, waarmee zelden de strijdbijl wordt begraven en waarmee ze verder ‘moeten’. Vraag is ook of met een vechtscheiding het belang van het kind wordt gediend.
Bemiddeling onvoldoende gekend en bekend
Is bemiddeling verplichten dan een oplossing? Dat kan maar is het aangewezen? Beter zou zijn dat koppels die willen scheiden uit vrije wil kiezen voor bemiddeling. Maar hoe kunnen ze kiezen voor iets dat niet of onvoldoende is gekend. Het mangelt dus nog steeds aan het bekend zijn van bemiddeling.
Er zijn arronsdissementen waar familie- en jeugdrechters externe bemiddeling promoten, maar nog steeds zijn er familierechtbanken waar ‘bemiddeling’ stiefmoederlijk wordt behandeld. In deze arrondissementen beperkt men zich (in het beste geval) tot het strikte minimum, namelijk de griffier overhandigt een informatiefolder over bemiddeling aan de scheidende partners. En hiermee houdt het dan ook op. Maar op dat ogenblik staan partners al met hun advocaten in de rechtszaal, en is de mogelijkheid voor een bemiddelde regeling ver weg of maakt het zelfs geen kans meer omdat er weinig advocaten zijn die bemiddeling promoten. Waarom zouden ze ook? Elke klant die ze naar een bemiddelaar verwijzen zijn ze kwijt. Gelukkig zijn er echter ook advocaten die wél bemiddelingsminded zijn.
Onder meer in Antwerpen is er een permanentiedienst van erkende bemiddelaars in ’t leven geroepen die koppels bekend maakt met de verscheidene mogelijkheden om een scheiding te regelen. Vooraleer de rechtszaal binnen te gaan worden ze eerst geïnformeerd over de andere mogelijkheden dan een rechtsgang met advocaten. Echter doorgaans vrij laat omdat ze dan al met hun advocaten klaar staan om de rechtszaal te betreden.
“Minnelijk schikken” met de Kamers van Minnelijke schikking
Er zijn sinds de oprichting van de familierechtbank ook Kamers van Minnelijke Schikking actief. Een stap in de goede richting maar vergis u niet: schikken is iets anders dan bemiddelen. Rechters bemiddelen niet maar zorgen er in KMS voor dat koppels een regeling hebben. Het vergt tijd om tot een regeling te komen en vraag is of de rechter (voldoende) tijd heeft of maakt om te werken aan een door beide partners gedragen ‘oplossing’ .
De praktijk is eerder dat die rechters in een kort tijdsbestek een regeling treffen. Er wordt dus ‘geschikt’ maar of dit ‘minnelijk’ is, is zeer de vraag.
Hoe duurzaam zijn deze schikkingen ? Hebben ouders de tijd gehad/gekregen om zich te bezinnen over wat wordt voorgesteld en aangereikt? En waar blijft het meegroei-ouderschapsplan?
Toch een belangrijk onderdeel van de ouderschapsovereenkomst. Immers naast de bepaling van de gezamenlijke uitoefening van het gezag, de verblijfsregeling en kostenregeling, zijn er best nog een reeks van zaken te bespreken over afspraken tussen vader en moeder over het opvoedingsproject voor hun kinderen. Dergelijk meegroei-ouderschapsplan is jammer genoeg nog dode letter in de rechtbank en ook in notarisakten is het speuren met een vergrootglas naar afspraken tussen vader en moeder over hoe omgaan met elkaar, met de kinderen, met de nieuwe partners, over welke ouder welke taken en verantwoordelijkheden op zich neemt…
Bemiddelde overeenkomsten steken schril af tegen een opgelegd vonnis of schikking
In een bemiddeling wordt tijd gemaakt om te werken aan een veelomvattende regeling, waarmee beide ouders samen instemmen. Ze hebben er immers samen aan gewerkt, hebben gewikt en gewogen, en uiteindelijk hun beslissingen genomen.
Bemiddelde overeenkomsten steken schril af tegen een opgelegd vonnis of schikking. Vaak is er immers geen draagvlak en is de duurzaamheid van een opgelegd vonnis broos. De naleving komt onder druk, immers de ouders hebben zelf niet gekozen voor wat wordt opgelegd. En dit leidt vaak tot het niet nakomen van afspraken, over het niet respecteren van voorafgaand overleg, over kinderen te laat ophalen en terugbrengen. Het negatief spreken over de andere ouder en het kritiek leveren op de nieuwe partner van de ex maken het kinderen moeilijk. Kinderen worden soms overladen met geschenken om liefde en genegenheid ‘af te kopen’. De onderhoudsbijdrage (alimentatie) wordt bewust te laat betaald, afrekeningen betwist, eenzijdige beslissingen genomen alhoewel ze het voorwerp uitmaken van gezamenlijke beslissingen, ouderavonden worden niet meegedeeld, schoolrapporten niet meegegeven…
In een bemiddeling wordt dus ook gewerkt aan kwaliteitsvolle afspraken tussen vader en moeder, hetgeen de verstandhouding ten goede komt, een waarborg biedt voor wederzijds respect en een meer duurzame naleving waarborgt.
Scheiden zonder ruzie – Kinderen stabiliteit bieden
NEO Bemiddeling
