Als ouder/grootouder geconfronteerd worden met een echtscheiding van je kind of kleinkind is niet niets. Het drukt je, het vreet aan je, het doet zeer en geeft verdriet; en wat kan je doen?
Mensen hebben een doe-drang, mensen willen helpen. Maar is dat mogelijk en worden die goede bedoelingen ook zo ervaren door de scheidende partijen? Vandaar dit artikel met een reeks van tips om voorzichtig aanvaardbare boodschappen te brengen en vooral om uit de discussies te blijven. Ook tips om als ouder/grootouder gerespecteerd te blijven, om maximaal de contacten met je kind, ex-schoonkind en kleinkind te bewaren. Maw om blijvend aanvaard en gewaardeerd te worden als ouder/grootouder.
Kies geen partij
Hoe moeilijk ook probeer neutraal te blijven. Vanzelfsprekend sta je je eigen kind in de mate van het mogelijke praktisch bij. Maar naar de buitenwereld toe, is het belangrijk om neutraal te zijn. Neutraliteit wordt zeker gewaardeerd door de ex en biedt mogelijks betere kansen om de kleinkinderen te (mogen) blijven zien. Neutraal zijn is iets anders dan loyaal zijn. Loyaal ben je zeker ten aanzien van je kind dat aan het scheiden of gescheiden is.
Blijf onpartijdig
Als je partij kiest voor de vader of moeder van je kinderen dan plaats je de kleinkinderen voor een dilemma; een loyaliteitsdilemma. Immers kinderen zijn loyaal ten aanzien van hun ouders. Laat je als grootouder dan ook niet negatief uit over hun vader of moeder. Doe je dat toch dan riskeer je als grootouder om niet meer hun vertrouwenspersoon te zijn, hun vluchtheuvel. Wat een verlies zou dat zijn.
Wees oprecht en eerlijk
Met de kleinkinderen in gesprek gaan is van een andere orde dan hen subtiel uithoren. Praat met hen gemoedelijk, stel vragen over hun thuis, hoe het met hen gaat. Het is eerder bevragen en dat is anders dan de ene vraag na de andere op hen afvuren. Wees niet nieuwsgierig maar betrokken en geef eerlijke antwoorden op al hun vragen, zo blijf je hun vertrouwenspersoon, hun toeverlaat. Dat is belangrijk voor de kleinkinderen en zo bevestigend voor de grootouder.
Wees tolerant met ongewenst gedrag
Scheiden is lijden, ook voor de kinderen. Kinderen hebben niet voor een scheiding gekozen maar ze worden er wel mee geconfronteerd. Sommige kinderen hullen zich in een stilzwijgen en sluiten zich af, willen ook niet praten wat de scheiding voor hen betekent. Maar er zijn ook kinderen die een moeilijk acceptabel gedrag gaan vertonen, soms agressief reageren in woord en gebaar.
Tolerant zijn als grootouder is iets anders dan het gedrag aanvaarden of goedkeuren. Wel betekent tolerant zijn dat je omzichtig met hen omgaat en het gedrag en de bewoordingen bespreekbaar maakt. Als je dan als grootouder spreekt vanuit jezelf en in ik-vorm zeg je niets over hen en hun gedrag maar spreek je jezelf uit. Daar kan niemand kwaad over zijn, je bent immers niet verwijtend of confronterend. Zeg bvb “Ik ben bedroefd en het maakt me stil” eerder dan “door jouw gedrag maak je me verdrietig en ben ik bang van jou”.
Wees blij en opgetogen als de kleinkinderen komen
Kleinkinderen komen en gaan. En ze komen misschien veel minder dan je zou willen. Wees niet boos op hen, uit niet je teleurstelling maar toon je uitgesproken blijheid hen te zien. Kinderen hebben het niet altijd voor het zeggen en staan soms onder druk van de eigen ouders om je als grootouder niet of weinig te bezoeken.
Geef geen commentaar
Kleinkinderen zijn niet altijd ‘kleine kinderen’. Ze hebben hun eigen uitgesproken en soms afwijkende mening over van alles en nog wat. Zo hebben ze ook ‘hun’ mening en visie over het conflict tussen ma en pa. Ze zijn kwaad en teleurgesteld, voelen zich soms de dupe, lopen op eieren, verhuizen constant van ma naar pa en omgekeerd. Ze hebben het dus niet makkelijk. Laat hen zich uiten, bevraag hen zodat ze hun gevoelens kunnen verwoorden. Geef geen commentaar en geen kritiek, maar wees beschouwend in je woorden en je hoorbare overpeinzingen. Zo ben je begripvol naar hen toe en laat je alle wegen open. Zo geef je kinderen ook het gevoel mee van “hier mag ik het zeggen en ze verstaan me nog ook!”
We zien de kleinkinderen niet meer: wat nu?
Zelfs al komen de kleinkinderen niet (misschien mogen ze niet, misschien willen ze niet om ma of pa niet teleur te stellen), blijf je best doen om van je te laten horen. Toon je betrokkenheid, je belangstelling voor hun sport- en schoolprestaties, voor hun vrijetijdsbesteding, stuur verjaardagskaartjes, misschien wel een geschenk, een brief; maar blijf het doen.
Zo weten en voelen de kinderen dat oma en opa aan hen blijven denken. Dit vergroot ook de kans dat ze later opnieuw contact opnemen en jullie dankbaar zijn op hun eigen manier. Het is soms lang wachten, maar het is de moeite waard. Geef niet op. Zo zijn er grootouders die zich verdekt opstellen aan de schoolpoort om toch maar een glimp van hun kleinkind op te vangen. Op één manier pijnlijk dat een openlijk contact niet kan, maar op een andere manier deugddoend het kind nog eens gezien te hebben.
Ouder of grootouder ben je voor altijd
Er zijn voor de kleinkinderen als een vluchtheuvel
