Co-ouderschap en een gelijkmatig verdeeld verblijf van de kinderen: ja of neen? De vraag werkt in twee richtingen.
Eén partner ziet zichzelf niet in de mogelijkheid om verblijfs co-ouderschap aan te gaan voor de kinderen of één partner wil niet dat de kinderen in een regeling van verblijfsco-ouderschap bij de andere partner verblijven. Wat doe je dan? Wat zijn de mogelijkheden? En kan dat: geen co-ouderschap willen, niet voor jezelf of voor je ex-partner?
De co-ouderschap wetgeving: rechten & plichten
Even duidelijk stellen wat de wetgeving exact voorziet over co-ouderschap. In de wet van 18-07-2006 staat in art 374 §2 het navolgende:
“Ingeval de ouders niet samenleven en hun geschil bij de rechtbank aanhangig wordt gemaakt, wordt het akkoord over de huisvesting van de kinderen door de rechtbank gehomologeerd, tenzij het akkoord kennelijk strijdig is met het belang van het kind. Bij gebrek aan akkoord, in geval van gezamenlijk ouderlijk gezag, onderzoekt de rechtbank op vraag van minstens één van de ouders bij voorrang de mogelijkheid om de huisvesting van het kind op een gelijkmatige manier tussen de ouders vast te leggen. Ingeval de rechtbank echter van oordeel is dat de gelijkmatig verdeelde huisvesting, niet de meest passende oplossing is, kan zij evenwel beslissen om een ongelijk verdeeld verblijf vast te leggen. De rechtbank oordeelt in ieder geval bij een met bijzondere redenen omkleed vonnis, en rekening houdend met de concrete omstandigheden van de zaak en het belang van de kinderen en de ouders.”
De beste verblijfsregeling bestaat
De wetgever en ook wetenschappers stellen duidelijk dat het best is dat de ouders zelf samen tot een akkoord komen over het verblijf van de kinderen. Immers, de beste verblijfsregeling is de regeling waarover ouders een akkoord hebben. Want kinderen hebben behoefte aan ouders die samenwerken en veiligheid bieden. Bij Neo Bemiddeling wordt gestreefd naar een regeling waarmee elke ouder het eens is, een regeling ook die voldoende flexibel is; dat is het streefdoel van een bemiddeld akkoord tussen vader en moeder.
Dit artikel spitst zich toe op bemiddeling, maar in de door Neo gevoerde bemiddelingen wordt ook rekening gehouden met wat de wet zegt. Een bemiddelaar is o.i. ertoe gehouden om de scheidende partners optimaal te informeren. Daarom dat het belangrijk is dat ouders goed afwegen welke regeling de beste regeling is voor de kinderen. Maar wat is het beste? Daarover verschillen vader en moeder regelmatig. Geen erg, als ze samen maar dit doel voor ogen houden: wat is het beste voor de kinderen en kunnen wij als vader en moeder hieraan tegemoet komen?
Co-ouderschap aanvechten of weigeren
Co-ouderschap kan geëist worden, maar dat gebeurt niet tijdens een bemiddeling. Met bemiddelen kom je samen tot een vergelijk.; ‘eisen’ is dus niet aan de orde. Als een ouder zijn/haar slag wil slaan, dan moet die voor een strijd op de rechtbank zijn en niet in een bemiddeling-setting. Van een gelijkmatig verdeeld verblijf en huisvesting aanvechten of weigeren, is dus geen sprake in een bemiddelingscontext. Wat wel de bedoeling van een bemiddeling is: kijken ‘achter de wensen’ van de ouders.
- Welke belangen spelen?
- Waarom is een ouder niet akkoord?
- Waarom wil de ene ouder wel co-ouderschap en de andere niet?
- Welke zorgen malen in het hoofd?
Ouders in scheiding die samen in dialoog gaan, is dan ook de essentie van een bemiddeling. De Neo Bemiddelaar gidst de ouders door het eventuele co-ouderschap-‘mijnenveld’.
Zo maak je je verblijfsovereenkomst waterdicht voor conflicten
Een akkoord tussen vader en moeder is pas afdwingbaar als het gehomologeerd is door de rechtbank. Een rechter zal de overeenkomst echter weigeren als ze strijdig is met de belangen van het kind. Het is bij NEO Bemiddeling nog nooit voorgekomen dat een rechter een regeling niet homologeert. Het voordeel van een homologatie is dat er een uitvoerbare titel wordt gecreëerd waardoor, in geval van een conflict, ouders dus steeds hun rechten voor de rechtbank zullen kunnen afdwingen.
Een misvatting bij nogal wat vaders is dat zij van oordeel zijn dat het een recht is om de kinderen in een gelijkmatig verdeelde huisvesting te hebben. “Want anders stap ik naar de rechter,” wordt soms in een bemiddeling gezegd. Het is dan goed te weten dat rechters de mogelijkheid van een gelijkmatig verdeeld verblijf van de kinderen, onderzoeken. De rechter schat dan elke situatie apart in en motiveert in het vonnis de beslissing. Je kan je als eisende partij danig verkijken op je ‘gelijk’: de onvoorspelbaarheid van wat de rechter beslist is immers groot.
Beter is het dan ook als ouders samen gaan voor een goede overeenkomst, die aanvaardbaar is voor beide ouders én op maat van het kind. Immers de kinderen staan centraal. Daarom dat een gelijkmatig verdeeld verblijf en huisvesting op maat moet zijn. En omdat elk gezin anders is, elke scheiding specifiek en uniek is, houdt het dan ook geen steek te beweren dat co-ouderschap in alle gevallen de ‘beste optie’ is.
Is het nu co-ouderschap, verblijfsco-ouderschap, hoederecht, verblijfsregeling of voogdij?
Er wordt een mix van termen gebruikt en de in de volksmond gebruikte terminologie dekt niet altijd de betekenis die men eraan wil geven. Daarom duidelijkheid over enkele termen.
Co-ouderschap
Co-ouderschap is er altijd: zelfs indien een ouder de kinderen maar om de twee weken een weekend bij zich heeft. Ouders zorgen samen (in co dus) voor de kinderen. Bij co-ouderschap blijven beide ouders verantwoordelijk voor de opvoeding van de kinderen en nemen zij samen alle belangrijke beslissingen. We merken echter dat deze term vaak (ten onrechte) gelijk gesteld wordt met de navolgende term verblijfsco-ouderschap.
Verblijfsco-ouderschap
Met verblijfsco-ouderschap wordt een gelijkmatig verdeelde huisvesting en verblijf bedoeld. Het houdt als vanzelfsprekend co-ouderschap in. In een juridische omgeving gebruikt men soms nog de term ‘bilocatie’, maar die geraakt meer en meer in onbruik omdat verblijfsco-ouderschap meer sprekend is.
Hoederecht
Hoederecht is een achterhaalde term. Immers sinds de wet van 1995 spreekt men niet meer over hoederecht waarmee de wetgever indertijd bedoelde dat het hoederecht over de kinderen aan één van de ouders werd toegekend. De andere ouder had in de regel dan een bezoekrecht. Geschiedenis dus.
Verblijfsregeling
Verblijfsregeling beschrijft de afspraken tussen de ouders over waar het kind verblijft, dus bij welke ouder, vanaf wanneer en tot wanneer en dat zowel voor de schoolperiodes als vakantieperiodes.
Voogdij
Een voogd oefent voogdij uit. Concreet komt het hierop neer dat de vrederechter een voogd aanstelt bvb ingeval een minderjarige geen ouders meer heeft of de ouders niet in staat zijn het ouderlijk gezag uit te oefenen.
https://partner.bol.com/click/click?p=2&t=url&s=37033&f=TXL&url=https%3A%2F%2Fwww.bol.com%2Fbe%2Fs%2Fhuwelijk%2Ben%2Bscheiding%2F&name=Zoekresultaten%20voor%20’huwelijk%20en%20scheiding’
De 11 zaken om rekening mee te houden bij de bepaling van jullie verblijfsregeling
Hierna volgt een lijst van criteria waarmee niet alleen de rechter maar ook ouders rekening kunnen houden om een goede verblijfsregeling op te stellen:
- Het belang van het kind
- Medische en psychologische belangen
- Het materieel en economisch welzijn
- Een zo laag mogelijk conflictniveau tussen de ouders
- De mogelijkheid om voldoende kwalitatieve contacten te hebben met beide ouders met het oog op een gezonde ontwikkeling
- Een veilig rustig en regelmatig klimaat waarin het kind kan opgroeien. In dit verband: een kind moet kunnen opgroeien in een stabiele omgeving zodat het ook al zijn capaciteiten kan ontdekken en ontwikkelen
- Behoud van principiële loyaliteit van het kind tav de ouders. Anders geformuleerd: ouders in ruzie ‘gebruiken’/’manipuleren’ soms de kinderen in hun conflicten; dit is uitermate fnuikend voor het kind
- De kansen op verwaarlozing en gevaarlijke situaties
- Ongeschikte huisvesting
- Het belang van de ouders
- Beide ouders hebben het recht om hun kind op te voeden en om een impact te hebben in de ontwikkeling van het kind. Dit impliceert niet dat dit enkel het geval kan zijn in een regeling van gelijkmatig verdeeld verblijf en huisvesting
- Het belang van een ouder primeert niet op het belang van het kind
- De afstand tussen de woonplaatsen van de ouders
- Die is bepalend of een gelijkmatig verdeeld verblijf mogelijk is. Hierbij speelt niet alleen het aantal km een rol maar ook de tijd die het vergt om de verplaatsing uit te voeren
- De vrijetijdsactiviteiten van het kind
- Kijk ook naar de vrijetijdsactiviteiten van het kind, naar het behoud van het sociaal netwerk.
- Onderwijs
- Waar gaat het kind naar school; bij voorkeur blijft dit dezelfde school maar een school is niet 15 jaar dezelfde: er is de kleuterschool, lagere school, middelbare school.
- Beschikbaarheid van de ouders
- Het feit dat de ene ouder meer of langer werkt dan de andere ouder is geen uitsluitingscriterium voor verblijfsco-ouderschap. Opvang van kinderen in de nabewaking of door een derde is op zich niet het punt, wel is het niet de bedoeling dat een derde (Nanny of onthaalmoeder of een grootouder) de zorg voor het kind volledig overneemt. In elke verblijfsregeling maar zeker in verblijfsco-ouderschap, moet elke ouder zijn/haar verantwoordelijkheid opnemen.
- Leeftijd van het kind
- Dit is een moeilijk punt. We verwijzen in dit verband steeds naar de hechtingstheorie met een bijzondere impact voor de latere ontwikkeling van het kind op sociaal, emotioneel en psychisch vlak. Met kinderen jonger dan 3 jaar dient dus rekening gehouden met een veilige hechtingsrelatie. Een kind kan verschillende hechtingrelaties hebben maar de primaire hechtingsfiguur voor kinderen beneden drie jaar is de moeder. Daarom dat NEO Bemiddeling de ouders een meegroei-verblijfsregeling aanbeveelt, een regeling die dus mee-groeit met de leeftijd van het kind.
- Mening van het kind
- De mening van het kind moet afhankelijk van de leeftijd een plaats hebben. Dit wil echter niet zeggen dat een kind ‘beslist’ maar wel zijn stem laat horen. De mening van kinderen in de verblijfsregeling doet er wel degelijk toe.
- Algemeen welzijn
- Het algemeen welzijn van het kind: een kind kiest niet voor een scheiding van vader en moeder. Het dient dan ook maximaal gevrijwaard van nadelige gevolgen. Behoud van stabiliteit en structuur zijn dan ook aandachtspunten in een verblijfsregeling.
- Kwaliteit van communicatie tussen de ouders
- Een voortdurende dialoog tussen beide ouders in een blijvend contact met elkaar is waardevol en nodig.
- Flexibiliteit
- Flexibiliteit is een zeer belangrijk item in een verblijfsregeling, en eigenlijk het uitgangspunt. Als vader en moeder flexibel zijn, dan is er veel mogelijk. Als de verblijfsregeling de ‘kooi’ is en ‘het strikte kader’ dan gaat het over ‘naleven’ en ‘zo staat het op papier’. Zowel vader als moeder hebben belang bij een flexibele toepassing van de verblijfsregeling. In een strijd zien ouders dit niet altijd zo, maar al snel ondervinden ze het belang van flexibel zijn wat niet synoniem is met toegeeflijk. In deze is ‘geven en nemen’ geen goed uitgangspunt, wel ‘geven en krijgen’.
Het hoeft geen verder betoog dat een goede echtscheiding een is met een goede overeenkomst. Belangrijk hierbij is dat er dus gewerkt wordt aan een gedetailleerde uitgewerkte regeling zodat door de duidelijkheid toekomstige spanningen en ruzies worden voorkomen. Minder conflicten voor ouders en kind, heeft alleen maar positieve effecten voor iedereen.
Blijvend samen voor de kinderen zorgen
Meer te weten komen over co-ouderschap en omgangsregelingen? Dan ben je bij Neo Bemiddeling aan het juiste adres voor een constructief gesprek.
Maak een afspraak via NEO Bemiddeling of bel op het nummer 03 535 30 01.
Wil je vooraf goed op de hoogte zijn of je gewoonweg verder informeren? Dat kan, heel uitgebreid zelfs, door te grasduinen op onze website. Kijk verder op de blog en klik op één van de ‘Tags’ rechts op je scherm. Voor wat co-ouderschap betreft klik dan logischerwijs op co-ouderschap. Enkele interessante titels die je er nog terugvindt:
- Co-ouderschap nefast voor kind minder dan 6 jaar?!
- Niet co-ouderschap, wel ruziënde ouders afschaffen
- Domicilie verschillend van kinderen ten laste: kan dat?
- Een ouderschapsplan op maat: hoe doe je dat?
Allemaal informatie op maat: gratis, zomaar te grabbel. Profiteer ervan!
Zet vandaag de eerste stap: maak een afspraak
Lees hier het originele artikel van Neo Bemiddeling.