“Het jeukt me verschrikkelijk als ze met mijn baby op schoot zit”. Ze lijkt geschrokken van haar eigen uitspraak.
“Ik schaam me dood, maar het is echt zo. Ik kan het niet hebben als ze z’n luier verschoont of hem de fles geeft”. Ze krijgt er rode blossen van op haar wangen en kijkt een beetje besmuikt naar haar echtgenoot. Die vindt het ook lastig om te horen zie ik. Het gaat over zijn dochter, haar stiefdochter. Nico heet hij, en hij is sinds een jaar of drie samen met Jessica. Samen hebben ze hulp gezocht omdat ze er niet uitkomen met hun samengestelde gezin. Er is dagelijks gedoe. Er zijn drie kinderen in het spel. Een dochter van Nico, een zoon van Jessica en sinds een maand of vijf een baby van hen samen.
Ik vraag wat door op de dochter, en dan neemt Nico het woord. “Weet je”, zegt hij, “ze bedoelt het goed. Ze is stapelgek op haar broertje. Toen Jessica in verwachting was kon ze niet wachten tot ‘ie geboren werd. Ze is hartstikke goed met kinderen. Dus ik begrijp niet zo goed waarom Jessica er niet tegen kan dat ze met hem op schoot zit.” Hij wendt zich tot haar. Duidelijk boos en klaar met de situatie. “Volgens mij ben je gewoon jaloers”. Ze moet ervan huilen.
Ik observeer wat er gebeurt en ineens gaat me een licht op. Ik pak m’n poppetjes erbij voor een kleine tafelopstelling. Ik vraag aan Nico of hij de situatie in zijn oude gezin, voor de scheiding, eens wil opstellen. Hij zet zichzelf in het midden en het lijkt alsof hij overzicht houdt op alles wat er gebeurt. Zijn dochter en zijn (inmiddels ex-) vrouw kijken naar hem. Hij vertelt dat hij in zijn beleving altijd degene was die alles organiseerde, zorgde voor structuur, voor inkomen, voor de dagelijkse gang van zaken.
Ik vraag hem of hij zichzelf eens uit de opstelling wil verwijderen. Hij neemt zijn eigen poppetje in de hand en zet die buiten de tafelopstelling. Ik vraag hem of er nu iets verandert. Hij knikt. “Toen ik wegging was er niemand meer voor haar”, en hij wijst naar het poppetje dat zijn dochter voorstelt. “Ze had natuurlijk het gevoel dat ze voor haar moeder moest zorgen”. Ik kijk naar Jessica. “Hoe kijk jij ertegenaan?” vraag ik haar. Ze knikt. “Dat klopt. Haar moeder had heel veel moeite om haar leven op orde te brengen zonder mijn man. Zowel emotioneel als qua organisatie. Dat is nu wel goed, maar dat heeft wel een tijd geduurd.”
“En jouw stiefdochter heeft misschien onbewust dus de plek van haar vader bij haar moeder ingenomen?”. Spijker op z’n kop zie ik.
“En hoe gaat dat bij jullie thuis dan?” vraag ik. Jessica geeft aan dat ze heel vaak botst met haar stiefdochter. Dat ze het gevoel heeft dat ze het nooit goed kan doen in haar ogen. Met name als het aankomt op de verzorging van de jongste. “Ik ben nooit ontspannen als zij er is”. Ik vraag een beetje door op de relatie tussen Jessica en haar eigen moeder. “Daar is ook altijd gedoe. Ik doe het nooit goed. Als er iets fout gaat is het altijd mijn schuld”.
Ik leg uit dat er een verstrikking zit op de moeder-dochter-relatie. Zowel bij de dochter van Nico en haar moeder, als bij Jessica en haar moeder. “En dat komt prachtig, maar wel heel pijnlijk, naar voren in jullie samengestelde gezin” zeg ik. “Ik denk dat zowel Jessica als jullie dochter beiden hun plek niet kunnen vinden bij jullie thuis. Jessica niet als moeder en stiefmoeder, en jullie dochter niet als dochter.” Dat moet even landen zie ik. Maar Jessica knikt. “Het lijkt alsof ze steeds mijn plek wil innemen richting de jongste. Dat vind ik heel vervelend”. Ik wend me tot Nico. “Ik denk dat jij heel goed kunt helpen” zeg ik. Hij kijkt verbaasd. “Het helpt als jij je dochter een heldere plek in jullie gezin geeft als oudste dochter van jou. En oudste zus. Dan hoeft ze niet meer de verantwoordelijkheid te dragen die niet voor haar is.” Hij knikt. Hij vraagt zich af hoe dan, maar daar kan ik hem bij helpen.
“En Jessica, zullen wij eens kijken of we wat helderheid kunnen krijgen over de relatie tussen jou en je moeder?” Dat vindt ze duidelijk spannend.
In de gesprekken die volgen zie ik Nico en Jessica steeds meer ontspannen. Het gedoe is niet meteen over, maar er is veel meer bewustzijn bij beiden over wat zich er nu precies afspeelt. Daardoor kunnen ze er ook veel beter mee overweg. De rust lijkt weergekeerd in het gezin. Iedereen op z’n plek.
Kennismakingsworkshop!
Loop je ook tegen gedoe aan in je samengestelde gezin? Lukt het je niet om er grip op te krijgen? Op 17 september a.s. organiseren we een kennismakingsworkshop in Paviljoen MeM in Buitenpost. Daarin nemen we je mee in verschillende dynamieken die kunnen spelen in samengestelde gezinnen. De middag begint om 13.30 uur en eindigt rond 17.00 uur. Deelname kost 35,- inclusief koffie & thee. En je mag een introducé meenemen. Opgave kan via contact@bonusfamilie.nl. Even overleggen? Dat kan altijd. Bel Karen op 06-22520321.
