Zoek naar de vraag achter de vraag

Wat mij opvalt in een aantal zaken waar ik als Kindbehartiger bij ondersteun, nadat Jeugdbescherming in beeld is geweest of een ander traject is doorlopen, is dat veel ouders en kinderen benoemen dat zij zich niet gezien en gehoord hebben gevoeld.

Zoals een zaak waar een ondertoezichtstelling is uitgesproken, omdat ouders aan de oppervlakte over en weer gal spuwden over elkaar en hun situatie als een vechtscheiding werd neergezet. Alle e-mails moesten in de cc naar elkaar. Er werd echter vervolgens niet op de e-mails van ouders gereageerd vanuit de hulpverlening. Het ging om “weer zo’n stel vechtscheidende ouders”. Er was slechts één keer in de drie weken een contactmoment vanuit de hulpverlening en ouders moesten vooral zelf aan de slag om hun sores op te lossen. Maar hoe dit dan moest, werd hen niet aangedragen. Zo stapelden frustraties en woede zich op, waar het onder de oppervlakte bij een ieder ging om intens verdriet en angst.

Werk aan de relatie
Ik sta voor het luisteren naar kinderen en om hun belangen centraal te zetten. Ik kan mijn werk echter niet volwaardig doen als ik niet ook werk aan de relatie met ouders. Tijd vrijmaak om in een traject beschikbaar te zijn voor het gezin. Ja, ook soms in de weekenden. Echt beschikbaar, wat ook inhoudt dat ik vrij van oordelen luister. Dat ik dingen uitleg. Vragen beantwoord. Vragen stel. Dat er gemaild en gebeld mag worden. Dat ik verder kijk dan dat wat er aan de oppervlakte soms zichtbaar is. Dat ik doorvraag. Dat ik geen label op iemand plak wanneer iemand boosheid uit, veelvuldig huilt, soms schreeuwt, maar juist bekijk wat hier aan vraag of behoefte onder ligt.
Dat ik tevens een ieder de ruimte geef om de eigen waarheid te kunnen uiten. Waarheden die er mogen zijn, maar zo vaak lijken te worden weggewuifd omdat direct naar de oplossing gekeken moet worden. Er wordt mijns inziens vanuit de hulpverlening te snel over de hoog opgelopen emoties heen gestapt, wat de escalatie enkel kan versterken. Hoe zou jij je voelen wanneer je ergens mee zit en daar nauwelijks ruimte voor mag zijn?
Er wordt vergeten dat er een heel proces voor nodig is om te komen tot een oplossing. Dat er een proces voor nodig is om structurele veranderingen te laten plaatsvinden. Dat vertrouwen iets is dat moet groeien en ondanks nieuwe positieve ervaringen zo weer kan verdwijnen wanneer er één ding opnieuw mis gaat. Dat het vaak één stap vooruit is en weer drie terug. Dat er geduld nodig is. Veel geduld.

Faciliteren en ontzorgen
Wij mogen als professionals meer gaan faciliteren en ontzorgen in plaats van een gezin binnen te denderen met onze visie hoe het maar even anders moet gaan. Leer een gezin hoe dit dan anders kan, leer hen het waarom erachter te begrijpen. Leer zelf ook de personen binnen een gezin kennen. Verplaats je in de plek die een ieder inneemt. De plek van de kinderen. Van ouders. Stiefouders. Opa’s en oma’s en anderen.
Leer een ieder hoe om te gaan met eigen reactiepatronen. Laat zien waar de kwaliteiten van de gezinsleden liggen. Ga ook vooral boven je eigen normen kader staan als professional en verplaats je echt in het gezin. Werk stapsgewijs en adviseer vanuit jouw expertise op die momenten dat een ander ook open staat om deze adviezen te kunnen ontvangen.
Probeer vooral ook te begrijpen wat er bij iemand speelt voordat direct een oplossing wordt aangedragen. Bied steun binnen het proces, zodat de oplossing veel meer organisch kan ontstaan. Hoogleraar Judith Wolf zei het pakkend: “Mensen hebben altijd een kern waarin ze heel goed weten wat ze nodig hebben. De vraag is vervolgens hoe je deze mensen kunt ondersteunen om dat weer aan te boren.”

Leren van hoe jonge kinderen het doen
Eigenlijk kunnen wij als professionals veel leren van de hele jonge kinderen met wie wij werken. Situaties bekijken met een pure blik. Niet oordelen. Niet aannemen, maar doorvragen en doorvragen. Het “waarom…. hoezo…. waarom…. hoezo…. waarom…. hoezo….” gebruiken. Je zal verrast staan wat er vervolgens uit voort kan komen.

Auteur Marieke Lips – KidsInbtween – Kindbehartiger