Samengesteld gezin in tijden van Corona

Op dit moment is er bij mijn weten geen regeling of richtlijn voor gescheiden ouders die kinderen in co-ouderschap hebben. In Frankrijk is er wel een uitspraak gedaan over het wisselen: het zou er tot nader order wel mogen.

Omdat ik heel veel vragen krijg over hoe omgaan met de verblijfsregeling in samengestelde gezinnen, geef ik hier een aantal ideeën mee.

Een samengesteld gezin kent kansen

Laat me eerst van de gelegenheid gebruik maken door de mogelijke positieve kanten van het samengesteld gezin in de kijker te zetten.

Want dit gezin is niet alleen maar kommer en kwel, vol van uitdagingen; het biedt ook kansen en dat mag wel eens wat meer benoemd worden. Volgende reacties kwamen bijvoorbeeld binnen op mijn facebookpagina of via de website van Beter Samengesteld:

‘Wij hebben drie weken papa en dan drie weken mama ingelast, zoals we in de zomer ook doen. Na die zes weken bekijken we de situatie weer…’

‘Wij hebben gisteren met de 2 ex-partners beslist om de wissel uit te stellen. Want één van de zoontjes is verkouden en één van de ex-partners behoort tot een risicogroep. De kinderen hebben het er moeilijk mee want ze mogen ook de grootouders al niet meer zien. Maar we moeten er samen door en proberen er het beste van te maken.’

Hoe fijn dat als de co-ouders goed kunnen samenwerken. Hiermee ontstaan mogelijkheden die andere mensen niet hebben.

Maar – alsjeblief – maak hier niet de norm van

Nu wil ik hier meteen grote waarschuwingsborden met alarmbellen bij neerzetten. Want het gevaar van positieve berichten is dan weer dat ze de norm worden.

‘Ah, zo moet het dus gaan, waarom kunnen wij dat niet? Dat komt natuurlijk omdat mijn ex…’

Is de verstandhouding met je ex-partner niet goed? Dan is proberen samenwerken of afspraken maken vaak net olie op het vuur. Conflicten nemen toe. En laat nu net dat schadelijk zijn voor de kinderen.

Daarom is het beter om in situaties waar je niet tot een regeling kan komen met je ex, er bewust voor te kiezen om NIET af te wijken van de bestaande regeling. Hou je aan hoe je het altijd al deed.

Tot nader order, weliswaar. Maar nogmaals, bij mijn weten is hier op dit moment geen officiële richtlijn over in Vlaanderen. Ik las ergens dat sommige burgemeesters de wissels interpreteren als behorend tot essentiële verplaatsingen.

In tijden van crisis kan er soms meer

Misschien is dit een gelegenheid om wél on speaking terms te geraken en de koppen samen te steken (op anderhalve meter afstand van elkaar uiteraard 😉). De crisis wekt op vele plaatsen solidariteit, behulpzaamheid en mildheid uit.

MISSCHIEN kan dit ook wel met je ex, de co-ouder. Het zou fantastisch zijn als dat zou gebeuren, maar nogmaals, laat dat dus niet kost wat kost het doel zijn.

Of minder

Sommige mensen zijn net eerder angstig en verliezen hun mildheid. Ze reageren vanuit een kramp. Kijk maar eens naar de lege rekken toiletpapier in de Colruyt: ondanks alle informatie en communicatie dat dat niet nodig is, slaan mensen toch aan het hamsteren.

Schiet je in paniek, dan is helder en rustig communiceren met je ex-partner mogelijk niet aan de orde.

Onderken je eigen angst en wees mild voor jezelf. Kijk of je wat kan kalmeren. Rustig ademen, een boswandeling, tapijt uitkloppen, rondje hardlopen, dansen op muziek… en stel de communicatie met je ex even uit tot je weer iets rustiger bent.

Hier enkele belangrijke principes voor co-ouders in tijden van Corona

Prioritair is de zorg voor mensen uit de risicogroep. Zit er bij één van de partijen iemand die meer kwetsbaar is? Kijk dan of je in afspraken en regelingen daarmee rekening kan houden, zoals in het voorbeeld hierboven.

Is dat niet mogelijk omdat je met je ex-partner alleen maar in een strijd komt? Kijk dan of je een andere oplossing kan vinden en hou je aan de verblijfsregeling. Nee, dat is niet gemakkelijk, maar dat is het voor niemand. Vandaag wordt iedereen uitgedaagd om creatief te zijn en out of the box te denken.

Een belangrijke vraag die ik hier naar voor wil schuiven is: hoe zou je dit oplossen als je niet gescheiden was of als je ex-partner overleden was?

Ja maar, mijn ex houdt zich niet aan de regels

Er komen mij berichten ter ore à la ‘mijn co-ouder lapt de hygiëneregels aan zijn laars’ of ‘tegen doktersadvies in wil zij de wissel wel laten doorgaan’.

Onderzoek eerst bij jezelf of jouw blik niet vertroebeld is door emotie. Is het echt waar dat de regels niet nageleefd worden? Is er hier echt gevaar? Kijk of je eerst tot rust kan komen zodat je zo nuchter mogelijk een inschatting kan maken van de situatie. Praat er over met iemand die wat verder van je situatie afstaat.

Behoort je kind niet tot de risicogroep en zijn jij en je ex-partner niet op goede voet met elkaar? Laat het dan zo. Je kan het ouderschap van je ex-partner niet overnemen. Die macht heb je in andere tijden ook niet.

Behoort je kind of één van je huisgenoten wel tot een risicogroep? Kijk of je dit op een heldere manier aan je ex-partner uitgelegd krijgt.

• Haal alle emotie uit je communicatie

• Benoem je bezorgdheid zonder al te veel drama

• Formuleer een concreet verzoek aan je ex-partner

Met een concreet verzoek bedoel ik: zeg welk gedrag je wel/niet van hem of haar vraagt.

Zoals ‘ik wil je vragen om ons kind de handen te laten wassen nadat je naar de winkel geweest bent’ of ‘ik wil je vragen om niet langer af te spreken met vriendjes’.

Emotie halen uit je communicatie? Bereid schriftelijk voor wat je wil zeggen en laat dit even door een minder betrokken persoon (en dat is niet altijd je huidige partner!) nalezen.

Je kan je ex-partner face-to-face aanspreken. Maar als communicatie via mail of WhatsApp zakelijker gaat, waarom zou je daar dan geen gebruik van maken?

Heeft dit geen effect en is er wel degelijk iemand met een gezondheidsrisico in deze situatie betrokken? Neem contact op met de huisarts en kijk hoe je best handelt. Je kan ook gebruik maken van de noodlijn van de overheid.

Ja, maar ik kan dat niet aan met die kinderen full time bij mij

Vele ouders, gescheiden of niet, zitten nu met de handen in het haar. Ok, de rasoptimisten onder ons vinden het fantastisch, die extra tijd met je kind te hebben en wat weet ik allemaal. Mooi. Tof. Knutselen maar.

Voor veel ouders is dit echter (ook) een uitdaging. Fulltime voor kinderen zorgen kan behoorlijk belastend zijn. Ik vind het belangrijk dit uit de taboesfeer te halen en dit als heel menselijk en normaal te mogen benoemen.

Natuurlijk zou het daarom fijn zijn mocht je met je ex-partner de taken en lasten wat kunnen delen. Maar nogmaals: ga het conflict uit de weg en hou je aan de bestaande regeling.

Zoek andere creatieve oplossingen zoals je ook zou doen als je ex-partner niet bestond.

Ja, maar die pluskinderen fulltime in ons gezin… dat trek ik echt niet!

Als de relatie tussen ouder en kind die voortdurend op elkaars lip zitten uitdagend is, is de relatie tussen stiefouder en stiefkind dat mogelijks nog veel meer.

Hoe ga je goed om met stiefkinderen? Hoe zorg je er voor dat jullie het langere tijd onder één dak uithouden zonder dat er brokken gemaakt worden? Wat doe je als jullie voor de Corona al niet zo happig waren op elkaar?

Als relatietherapeute die uitsluitend werkt met samengestelde gezinnen sta ik in contact met duizenden stiefouders en co-ouders en krijg hier dagelijks heel veel mailtjes en vragen over.

Ook in niet-coronatijden zijn dit vragen die leven en die tot crisis kunnen leiden. Het is voor de goede gang van zaken heel belangrijk dat je dit als stiefouder én als ouder goed weet aan te pakken.

Sterker nog: het zijn nét deze conflicten en botsingen die een kans bieden voor jullie allemaal om beter op elkaar afgestemd te geraken. En net dat is wat er nodig is om tot een goed functionerend samengesteld gezin te komen.

Een crisis is telkens ook een kans en in deze crisis is dat niet anders.

Op maandag 23 maart 2020 organiseer ik hierover een gratis webinar. Ik geef tips over hoe je de tijd met elkaar kan doorkomen én ik geef je de belangrijkste principes mee van hoe je van deze crisis een kans kan maken.

Ik wens je veel goede moed, gezond verstand en, uiteraard, een goede gezondheid.

Cindy Schepers