In deze blog neem ik jullie mee in de zaak van Anna.
Haar echte naam is omwille van haar privacy veranderd in Anna. Met toestemming van beide gezaghebbende ouders ben ik Anna voor het eerst gaan ondersteunen circa twee jaar geleden. Als meisje van 8 had zij toen al een aantal jaar te maken met de complexe scheidingssituatie van haar ouders. Zij stond steeds tussen haar ouders in wanneer zij conflicten met elkaar hadden en is getuige geweest van forse ruzies tussen hen. Middels een traject van ondersteuning van circa drie maanden is Anna uit de knelpositie gehaald en zijn nieuwe afspraken gemaakt met een proefperiode. Alle afspraken zijn in overleg gegaan. Middels individuele gesprekken zijn ouders aangehaakt, zijn hun zorgen besproken en middels een verslag zijn zij teruggekoppeld rondom de stem van Anna.
Vlak voor mijn vakantie deze zomer werd ik benaderd omdat er een nieuwe rechtszaak op de rol stond. De rechtszaak betrof de zorgregeling rondom Anna. Vanuit de advocaten werd de vraag neergelegd of ik opnieuw naast Anna, inmiddels 10 jaar oud, kon staan, hetgeen tussen hen werd afgestemd, mede ingegeven door mijn eerdere rol als Kindbehartiger. Ik maakte hier direct tijd voor. Anna kent mij immers en ik ken haar verhaal. Ik zorgde er opnieuw voor dat beide ouders werden bericht en zij op gelijke wijze betrokken werden omwille van de transparantie.
Tijdens het gesprek heeft Anna op de voor haar bekende manier haar stem afgegeven. Stilletjes eerst de kat uit de boom kijken. Ik kon haar snel op haar gemak stellen mede doordat ik haar en haar verhaal ken. Samen is terug gekeken, het nu is besproken en er is vooruit gekeken. Hoe ging het met Anna na de proefperiode, hoe gaat het nu, wat weet zij van de rechtszaak tussen haar ouders, wat doet dit alles met haar en hoe is het met haar loyaliteit gesteld?
Op bijzondere wijze heeft Anna aan de hand van gesprekskaarten uiteen gezet hoe zij het voor zich ziet. Zij had voor zichzelf bedacht hoe zij beide ouders kan blijven zien en toch ook haar behoeften kan uitspreken, zonder dat iemand gekwetst raakt.
Samen is een verslag gemaakt en is alles doorgesproken.
Zonder haar ouders zelf te hebben gesproken deze keer, is het verslag aan hen toegestuurd. Zij konden een reactie geven op het verslag. Hiervoor hadden zij ruim een week de tijd. Een reactie van de ene ouder kwam binnen. Van de andere ouder ontving ik niets. De termijn verstreek dus het verslag ging zoals afgesproken met de reactie van de ene ouder en zonder een reactie van de andere ouder naar de rechter.
En dan… een terugkoppeling over hoe de zitting is verlopen. De rechter heeft het verslag terzijde geschoven. Hè….denk ik, wat is hier gebeurd? De advocaat van de ouder die niet gereageerd heeft op het verslag zou in de zitting hebben benoemd dat het verslag niet objectief zou zijn en niet bruikbaar was, omdat de ouder die wel gereageerd had op het verslag alles zou hebben gepland in het eigen voordeel.
[tweet_box design=”box_12_at” pic_url=”https://miesmagazine.com/wp-content/uploads/14469467_10208496842472440_5370331232366965683_n.jpg” author=”Marieke”]Anna haar stem verdween in de bureaulade en er werd een besluit over haar hoofd heen genomen.[/tweet_box]
In plaats van dat de rechter het verslag heeft beoordeeld op de inhoud, de gekozen bewoordingen, het onderscheiden van feiten en meningen, de bronvermelding alsmede heeft bekeken of het verslag de authentieke stem van Anna betrof, werd het stuk zonder wikken of wegen terzijde geschoven. Anna haar stem verdween in de bureaulade en er werd een besluit over haar hoofd heen genomen.
Hoe is het toch mogelijk dat sommige advocaten op deze manier blijven werken? Ik ken genoeg advocaten die staan voor de belangen van kinderen, hun cliënt coachen en voorkomen dat onnodig grievend gewerkt wordt. Hoe verhoudt de actie van deze advocaat zich tot het staan voor de belangen van kinderen, Anna in deze? Wellicht kan het zelfs als onnodig grievend bestempeld worden en dan ten aanzien van dit meisje. Hoe kan het handelen van de rechter in deze zaak worden uitgelegd, kijkend naar de positie van Anna en het IVRK? Wordt een uiting van een advocaat op deze wijze zomaar aangenomen en wordt niet anderszins gecontroleerd wat de inhoud van het verslag behelst? Hoe verhoudt het terzijde schuiven van een verslag, waarvan de objectiviteit getoetst had kunnen worden aan de hand van de inhoud, de wijze van opmaak, de onderbouwing en de bewoordingen, zich tot het staan voor de belangen van dit meisje als ook het IVRK? Is er een seconde stil gestaan bij het werk dat is verricht. Niet door mij als haar Kindbehartiger, maar door Anna?! Hoe zij alles heeft gedaan om haar behoeften uit te spreken, vanuit een loyaliteit naar iedere ouder en hoe zij gezocht heeft naar een oplossing om de continue strijd tussen haar ouders te stoppen en daar uit te kunnen blijven. Een taak die niet bij haar behoort te liggen, maar een taak die zij met lef heeft opgepakt omdat zij iets wilde zeggen, zodat het gedoe tussen haar ouders kan stoppen en haar behoeften voorop mogen gaan staan.
En dan…. het verslag terzijde schuiven, want tja kinderen hebben een stem, maar daar nemen wij het niet zo nauw mee of we nemen hun stem dusdanig serieus dat we hen een volwassen taak geven. Wanneer wordt de nuance hierin eens goed gezien? Wat mag Anna in deze nu teruggekoppeld worden? Dat haar stem er niet toe deed? Dat de ene ouder het er niet mee eens is?
Ik pleit er absoluut voor dat rechters goed kijken of de authentieke stem van kinderen terug komt in kindgesprekken en stukken. Dat is in deze niet gedaan doordat het verslag direct terzijde is geschoven. Mijns inziens moet een verslag zeker objectief zijn, maar beoordeel dit dan aan de hand van de inhoud en criteria en niet op basis van subjectieve gronden!
Zelf werken wij vanuit de Beroepsorganisatie Kindbehartiger met criteria hieromtrent, worden de Kindbehartigers getraind in dossiervorming en verslaglegging, kijkt de organisatie mee als ook zijn er supervisoren die ondersteuning bieden. Ik zou rechters graag de lijst aanleveren met criteria, zodat voorkomen wordt dat de stem van kinderen onnodig verloren gaat!
