Op 1 maart 2009 is de Wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding ingevoerd. Eén van de belangrijkste kenmerken is de invoering van het verplichte ouderschapsplan.
Het ouderschapsplan is een verplichte regeling waarin ouders die gaan scheiden afspraken vastleggen over hun minderjarige kinderen.
In de praktijk zie je dat met name moeders veel waarde hechten aan de opzet van een uitgebreid ouderschapsplan. Alles moet worden vastgelegd. Om welke tijd naar bed, dat nieuwe partners zorgvuldig moeten worden geïntroduceerd, dat kinderen 2 keer per dag de tanden moeten poetsen en soms zelfs met welk merk tandpasta. Ook de kosten van de kinderen worden nauwkeurig onderzocht. Wat kosten de kinderen aan kleding, schoolreisjes, kapper enzovoorts. Begrijp me goed, dat is niet verkeerd, maar woorden op papier zetten is iets anders dan hoe het in de praktijk werkt.
Leeftijd
De gemiddelde leeftijd van mijn scheidende cliënten ligt op circa 44 jaar. Die stellen hebben meestal kinderen in de leeftijd van ongeveer 10-12 jaar. Dit betekent dat de puberfase en de weg naar volwassenheid nog geheel moet worden afgelegd. Dat is een hele andere fase dan een kind vanaf de geboorte wassen en aankleden en naar de basisschool brengen. Dat betekent ook dat die verstreken periode wat betreft de kosten geheel anders is dan de fase die gaat komen. Die 2 fasen zijn onvergelijkbaar. Op het moment dat je een ouderschapsplan baseert op het verleden, dan zul je in de toekomst problemen tegenkomen, die je niet hebt voorzien. Immers, ieder kind ontwikkelt zich anders.
Beste ouderschapsplan
In mijn optiek is het beste ouderschapsplan het ouderschapsplan dat je er nooit meer bij hoeft te pakken. Dus, dat je als ouders zo goed met elkaar kunt overleggen en korte lijnen hebt, dat je de dagelijkse zorg kunt delen en afstemmen. Helaas werkt dit in de praktijk niet altijd zo. Mensen scheiden namelijk niet voor niets. Vaak is er wantrouwen en een groot verschil van inzicht. Met een ouderschapsplan, hoe uitgebreid dan ook, kun je die verschillen niet wegpoetsen. Die verschillen worden uitvergroot zichtbaar, nadat je bent gescheiden en ieder een eigen leven hebt opgebouwd.
Wat als?
Op het moment dat je een ouderschapsplan zo dichttimmert en er stipt mee om gaat, dan zijn tegenslagen moeilijk handelbaar. Want stel nu eens, dat over enkele jaren blijkt dat je zoon “onhandelbaar” lijkt en dat na onderzoek blijkt dat hij autisme heeft, of hoogbegaafd is. En stel nu dat de hoofdverzorgende ouder ernstig ziek wordt en voor maanden uitgeschakeld is. Wat doe je dan? Wat doe je dan, als je overleg uit de weg bent gegaan of hebt tegengehouden? Wat doe je dan als je hebt gemeend dat de andere ouder de kinderen “niet vaker mag hebben dan om het weekend”. Wat doe je dan? Wat doe je als je op een nacht door de politie wakker wordt gebeld omdat je zoon zich een coma heeft gezopen. Wat doe je als je kind een verkeerde schoolkeuze heeft gemaakt en een drop-out dreigt te worden? Wat doe je als je geen overwicht hebt op een kind en de andere ouder wel? Wat doe je, als je dan niet kunt praten als ouders en als je geen goed overleg kunt hebben. Wat doe je dan als de andere ouder de kinderen nauwelijks kent? Wat doe je in die situaties? In het ouderschapsplan staat dan misschien wel het merk tandpasta de kinderen moeten gebruiken, maar over dit soort situaties staat vaak niets omschreven. Terwijl dit soort onvoorziene omstandigheden betrekking hebben op de essentie van opvoeden en ouders zijn.
Ouders blijf je
Ouders van de kinderen blijf je altijd. Hoe moeilijk je het ook vindt om met elkaar te overleggen, doe het wel. Dat die andere ouder je heeft teleurgesteld, neemt niet weg dat je er blijkbaar voor hebt gekozen om met die andere ouder kinderen te krijgen. Spijtoptant zijn kan niet. Het kind is er, heeft recht op een vader en een moeder, maar most of all heeft een kind recht op beide ouders. Samen, schouder aan schouder. Ouders die er voor hem of haar zijn. Juist in tijden waarin het niet makkelijk gaat met hem of haar. De liefde voor je kind zou eigenlijk de pijn van de teleurstelling in de andere partner moeten overschaduwen. Maar dat blijkt voor heel veel mensen toch erg lastig te zijn.
[tweet_box design=”box_12_at” pic_url=”https://miesmagazine.com/wp-content/uploads/Vreugdefotografie-24_VF_4025.jpg” author=”Arnoud”]De liefde voor je kind zou eigenlijk de pijn van de teleurstelling in de andere partner moeten overschaduwen. Maar dat blijkt voor heel veel mensen toch erg lastig te zijn.[/tweet_box]
In de praktijk
De praktijk van het uitvoeren van het ouderschapsplan is dus veel lastiger dan het op papier zetten van afspraken. Natuurlijk is het goed om de hoofdlijnen van het ouderschap vast te leggen en de wijze waarop met kosten wordt omgegaan. Maar het meest belangrijke is dat mensen zich realiseren dat ouderschap zich niet laat omschrijven in een ouderschapsplan. Ouderschap is het je realiseren dat de kinderen er niet voor gekozen hebben om geboren te worden. Laat staan dat kinderen ervoor kiezen om gescheiden ouders te hebben. Daar kunnen ze best goed mee omgaan, maar wel als ouders er samen voor hen zijn. Dat ze in vrijheid over de andere ouder kunnen praten. Dat ze leuke momenten kunnen delen met beide ouders en dat de ouders er samen voor hen zijn, juist in moeilijke tijden. Maar ook dat je er als ouders voor elkaar bent. Dat je moeilijke momenten kunt delen. Dat je elkaar kunt opvangen. Als je dit samen kunt afspreken, dan staat er misschien al wel genoeg in het ouderschapsplan. Want als je dit echt kunt doen samen, dan heb je verder geen ouderschapsplan meer nodig. En dan is het merk tandpasta dat kinderen moeten gebruiken overbodig.
Vertrouwen en ruimte
Mijn ervaring is dat verreweg de meeste ouders elkaar een goede vader of moeder vinden. Door wantrouwen in elkaar als partners, moet alles worden dichtgetimmerd in een ouderschapsplan. Ik zie daarin dat er controle en vertrouwen wordt gezocht in het ouderschapsplan. Maar als je elkaar een goede vader of moeder vindt, kun je dan niet beter vertrouwen op die overtuiging. Geef elkaar de ruimte om het goed te doen. Praat met elkaar als iets niet lekker loopt en stuur bij waar nodig is. En last but not least: al staat alles omschreven in een ouderschapsplan, als de ouders zich er niet aan houden dan houdt het ook op. Daar kun je wel over gaan procederen, maar daarmee los je het niet mee op.
Arnoud Oostveen
Meer weten? Klik hier!
