Ouderschapsregeling wijzigen, kan dat?

Een ouderschapsregeling wijzigen.
Een ouderschapsregeling die ‘meegroeit’ of wijzigt naargelang het belang van de kinderen, dat zou ideaal zijn. Ouders hoeven daarvoor niet eens ‘nog vrienden te zijn’, gewoon het belang van de kinderen centraal stellen in de onderhandelingen is al voldoende. Een bemiddelaar kan hierbij als neutrale derde een cruciale rol spelen.

Waarom een ouderschapsregeling wijzigen
In de jaren (of zelfs maanden) na de scheiding zal de persoonlijke situatie van de ex-partners en de kinderen meermaals veranderen. Wanneer die veranderingen permanent van aard worden, is het nodig om een en ander eens opnieuw te overdenken. Soms hoeft het zelfs geen jaren te duren en merkt men al na enkele maanden dat een bepaalde regeling gewoon niet werkt en dat een aanpassing wenselijk is.

Wanneer een ouderschapsregeling niet (meer) werkt, zorgt dat voor onrust, zowel bij de ex-partners als bij de kinderen. Zo’n regeling kan om meerdere redenen niet (meer) werken:

° Eén van de ex-partners houdt zich niet (of niet voldoende) aan de afspraken

Het kan gebeuren dat een afspraak moet verschuiven. Dat is geen probleem als dit in overleg gebeurt. Anders wordt het als de verblijfsregeling als middel wordt ingezet in de strijd tussen de ex-partners. Kinderen worden geregeld te laat teruggebracht of worden niet opgehaald op het afgesproken moment. Dat zorgt voor de nodige frustratie en is sowieso nefast voor de kinderen.

° De regeling werkt niet voor de kinderen

Kinderen zijn vrij flexibel maar soms werkt een bepaalde verblijfsregeling gewoon niet voor hen. Men merkt dat het kind lijdt onder de regeling en dat die voor veel onrust zorgt.

° De persoonlijke situatie van een ex-partner verandert

Eén van de ouders verhuist een eind weg en kan bepaalde afspraken bijgevolg niet meer nakomen. Zo kan co-ouderschap, waarbij een kind ongeveer evenveel tijd doorbrengt bij papa als bij mama, een probleem vormen voor het schoolgebeuren (lees ook: Co-ouderschap en schoolkeuze). Of een ouder verandert van job waarbij de nieuwe werkuren een probleem vormen voor de opvang van het kind of omgekeerd, net meer tijd geven om de regeling/opvang uit te breiden.

° De behoeften van de kinderen veranderen omdat ze ouder worden

Wanneer kinderen ouder worden, zijn ze zelfstandiger en mobieler. Hun behoeften veranderen. Ze willen vaak meer tijd voor vrienden en hobby’s, maar door het steeds heen en weer reizen tussen papa en mama kan dat wel eens in het gedrang komen. Voor jongeren boven de 12 jaar kan het wekelijks verhuizen ook wel eens verstikkend aanvoelen. Zo kunnen ze aangeven dat ze misschien liever meer tijd bij één bepaalde ouder willen doorbrengen of dat ze hun vakanties anders willen invullen.

Overigens stuurt de Familierechtbank sinds 2014 een brief naar kinderen vanaf 12 jaar om duidelijk te maken dat de rechters ook naar hun verhaal willen luisteren. De kinderen kunnen zonder verdere verplichting hun zegje doen over hun gevoelens, twijfels en verlangens.

Hoe een bestaande regeling aanpassen
Door de gewijzigde omstandigheden na uw scheiding kan het noodzakelijk zijn om de bestaande regeling aan te passen. Wanneer u samen de ouderschapsregeling wilt wijzigen in onderling overleg, dan is het wenselijk om dat te doen met de hulp van een familiaal bemiddelaar. Vaak gaat de wijziging van een verblijfsregeling ook gepaard met een aanpassing van de kostenregeling. De bemiddelaar zal samen met u bekijken wat er in het belang van het kind kan aangepast worden en hoe dit op een correcte manier wordt vertaald.

Wettelijk gezien heeft u geen verplichting om uw afspraken op papier te zetten. Ik raad dit echter wel aan. Ook adviseer ik om ook deze afspraken te laten bekrachtigen door de Familierechtbank, zodat ze afdwingbaar zijn.

Vaak is er maar één ouder die de ouderschapsregeling wil aanpassen. Ook hier kan de familiaal bemiddelaar trachten om beide partners op één lijn te krijgen. Lukt het niet om in overleg tot nieuwe afspraken te komen, dan kan de ouder die de aanpassing wenst, eenzijdig de vraag tot wijziging aan de Familierechtbank voorleggen. De rechter evalueert het verzoek en kan eventueel het kind horen vanaf de leeftijd van 12 jaar. Uiteraard zal de rechter altijd uitgaan van het belang van het kind. Daarnaast zal de vragende partij ook duidelijk moeten aantonen dat de omstandigheden wel degelijk zijn gewijzigd sinds de oorspronkelijke regeling werd bepaald. Bij deze procedure heeft men een advocaat nodig. Het is overigens mogelijk dat de rechter alsnog vraagt om via bemiddeling tot een akkoord te komen.

Een regeling op maat en flexibel naar de toekomst
Een scheiding heeft een grote impact zowel op de ouders als op de kinderen. Een goede ouderschapsovereenkomst is dan ook belangrijk. Een regeling op maat van het kind maken is dan ook cruciaal. Nog beter is het om als ouders te blijven overleggen, geregeld te evalueren en hierbij rekening te houden met de leeftijd en de verzuchtingen/behoeften van de kinderen. Uiteraard vraagt dit heel wat flexibiliteit van ex-partners. Samen aan tafel gaan zitten om af te wijken van een bestaande regeling, geven en nemen zonder rancune…het is niet makkelijk. Maar zowel voor de ouders als voor de kinderen is het eenvoudiger, sneller en goedkoper om zelf tot een compromis te komen. Bovendien zorgt u er op die manier voor dat de band van het kind met beide ouders goed blijft en dat het zo op een rustige manier kan opgroeien.